بخشیدن مهریه به چه صورت و در طی چه مراحلی انجام می شود؟

گروه وکلای فروکیل در قالب این مقاله سعی در توضیح این نکته دارد که مهریه چیست ؟ بخشیدن مهریه یا دریافت مهریه به چه صورت میباشد ؟ چه افرادی مجبور به بخشیدن مهریه هستند؟ و نحوه بخشیدن آن به چه صورت خواهد بود؟ اگر شما مطالعه کننده محترم سوالاتی در مورد مهریه ذهنتان را اشغال کرده به شما پیشنهاد میدهیم مقاله مذکور را مطالعه کرده و پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

مهریه چیست؟

مَهر یا مهریه مالی است که مرد به هنگام ازدواج، برای پرداخت به زن بر عهده میگیرد. مهریه حق زن است و او میتواند بلافاصله پس از عقد آن را مطالبه کند، یا اینکه ان را ببخشد این حق پس از فوت زن به ورثه او میرسد و آنان میتوانند آن را از مرد مطالبه کنند. در ازدواج دائم مهریه رکن اساسی عقد نیست و اگر تعیین نشود به صحت عقد خللی وارد نمیشود اما تعیین نشدن مهریه قبل از ازدواج موقت باعث بطلان آن میشود.

انواع مهریه؟

مهریه را میتوان طبق قانون  به سه نوع تقسیم کرد که عبارت اند از:

۱.مَهرُ المُسَمّی

مَهر المسمی مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و آن را در عقد ذکر می‌کنند یا پس از عقد بر روی مقدار معینی توافق می‌کنند. مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود مشخص باشد نه اینکه چیز گنگ و مبهمی باشد.شرایط مهر المسمی:

• دارای ارزش مالی و اقتصادی باشد
• قابل تملک و نقل و انتقال باشد
• مشخص و معلوم باشد
• معین و تصریح شده باشد
• دارای منفعت عقلایی و مشروع باشد
• شوهر قدرت تسلیم مهریه را داشته باشد

۲.مهر المثل

اگر در زمان انعقاد عقد دائم راجع به مهریه توافق نشده یا اینکه مهریه تعیین شده باطل باشد ولی عمل زناشوئی بین زوجین صورت گرفته باشد، در این حالت بر اساس عرف و عادت محل و وضعیت خاص زوجه مانند خانواده، تحصیلات، سن، شغل و امثال آن مهریه‌ای هم‌شأن زنان مشابه وی تعیین می‌گردد که به این نوع مهریه، مَهرُالمِثل می‌گویند یعنی مهریه‌ای معادل زنان مثل او.

۳.مهر المُتعَه

هرگاه در عقد نکاح مهر ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهر المتعه است.

در چه صورت مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد؟

بر اساس اصل تعلق مهریه به زن، با وقوع عقد نکاح، زن، مالک مهریه است و چون حق مالکیت دارد، می تواند، هرگونه تصرفی که قصد کند، همچون بخشیدن مهریه انجام دهد. اما مواردی در قانون پیش بینی شده است که در این شرایط، مهریه به زن تعلق نمی گیرد که عبارت اند از :

به موجب ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی: ” هر گاه شوهر، قبل از نزدیکی، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر، بیش از نصف مهر را قبلا داده باشد، حق دارد، مازاد از نصف را عینا یا مثلا یا قیمتا استرداد کند.” بنابراین، اگر قبل از آنکه، نزدیکی بین زوجین رخ دهد، زوج، همسر خود را طلاق بدهد، زن مستحق نصف مهر خواهد بود و بقیه مهریه، به او تعلق نخواهد گرفت، حتی اگر آن را دریافت کرده باشد، شوهر، حق استرداد آن را خواهد داشت.

بر اساس ماده ۱۰۸۸ قانون مدنی : ” اگر یکی از زوجین، قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی بمیرد، زن مستحق هیچ گونه مهری نیست.” در نکاح دائم، زوجین می توانند، بعد از عقد، مهر را تعیین کنند، اما بر اساس این ماده، اگر قبل از نزدیکی بین آنها و تعیین مهریه، یکی از آنها فوت کند، در این صورت مهریه به زن تعلق نمی گیرد.

به موجب ماده ۱۰۹۸ قانون مدنی: “در صورتی که عقد نکاح، اعم از دائم یا منقطع، باطل بوده و نزدیکی واقع نشده، زن، حق مهر ندارد و اگر مهر را گرفته، شوهر می تواند آن را استرداد نماید.” بنابراین، بر اساس این ماده از قانون مدنی، بطلان عقد نکاح، در صورتی که نزدیکی بین زوج رخ نداده باشد، سبب می شود، مهریه به زن تعلق نگیرد.

بخشیدن مهریه به چه صورت اتفاق می‌افتد؟

از ان جهت  که زن، به موجب ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به محض خواندن خطبه عقد، مالک مهریه می شود ، می تواند هرگونه تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد . هرگاه خانمی با استفاده از سند عادی یا رسمی ، تمام یا بخشی از مهریه خود را به همسرش ببخشد، به این عمل، بذل یا بخشش مهریه می گویند .نحوه بخشیدن مهریه توسط زن متفاوت است زیرا به موجب الفاظ و عقود مختلفی میتواند این اتفاق حادث شود   که این موضوع، بر آثار بخشیدن آن نیز اثر گذار بوده و در واقع، در امکان رجوع از بخشیدن مهریه، موثر است. برای آشنایی با سقف دریافت مهریه می توانید به لینک مربوطه مراجعه کنید.

آیا زن بعد از بخشیدن مهریه حق رجوع از بخشش خود را دارد؟

با توجه به الفاظ و عقود مختلفی که زن ممکن از در قالب انها مهریه خود را ببخشد  حق رجوع به اشکال زیر ایجاد میشود یا نمیشود

۱.ابراء ذمه زوج

طبق این نوع بخشش مهریه اگر زن به مرد بگوید که دیگر تو تکلیفی برای پرداخت مهریه به من نداری، حق درخواست مهریه برای همیشه از او سلب می‌شود و تحت هیچ شرایط دیگری امکان باز مطالبه مهریه برای او فراهم نیست. البته تنها نباید روی همین جمله بسنده کرد و سایر جملات مشابه این مفهوم هم می‌توانند بازتاب دهنده سلب حق درخواست مهریه برای زن شوند.

۲.هبه مهریه

در ابن شرایط هم زن قادر است مهریه خود را در قالب عقد هبه به زوج ببخشد. این نوع بخشش مهریه هم ممکن است با الفاظ مختلفی انجام شود. بسته به نوع مهریه، اگر مهر عین معین باشد، مثلاً شش دانگ از یک خانه مهریه زن باشد، در صورت وجود عین شش دانگ خانه زن می‌تواند به مهریه خود رجوع کند.در روش هبه مهریه یک استثنا هم وجود دارد و آن هم این است که در عوض مهریه چیزی به زن پرداخت شده باشد. در این حالت هم به هیچ وجه امکان باز مطالبه مهریه برای زن وجود نخواهد داشت.

۳.بذل مهریه

نوع سوم بخشیدن مهریه، به بذل مهریه یا بخشش مهریه در ازای حق طلاق معروف است. در این روش که منحصراً به طلاق توافقی مربوط می‌شود، زن در ازای طلاق گرفتن از مرد، مهریه خود را به او می‌بخشد. البته گاهی عبارت بذل مهریه در مورد نوع هبه مهریه هم استفاده می‌شود. در مورد باز مطالبه این نوع بخشش، زن تا زمان پایان عده می‌تواند از تصمیم خود برگردد و مهریه خود را مطالبه کند. البته این حق نیز برای شوهر محفوظ خواهد بود که بخواهد به زن رجوع کند.

۴.صلح مهریه

در صلح مهریه زن نمی‌تواند به مهریه خود رجوع کند و درخواست باز مطالبه مهریه داشته باشد. در این شیوه قراردادی بین دو طرف ایجاد می‌شود که هیچ راه برگشتی از آن نیست. مگر اینکه در آینده توافقی دوجانبه صورت بگیرد یا در قرارداد شرط بر هم زدن آن ذکر شده باشد. صلح در مهریه می‌تواند به دو شکل مختلف یعنی به صورت رایگان یا در ازای گرفتن مال از سوی زن اتفاق بیفتد.

مدارک لازم برای بخشیدن مهریه

مدارک بخشیدن مهریه به طور اختصاصی، شامل چند مورد است:

• عقد نامه یا سند ازدواج
• شناسنامه و کارت ملی زن و شوهر

مدارک مرد نیز در صورتی نیاز است که بخشیدن مهریه، همراه با دریافت حق طلاق یا دریافت مالی باشد.

امضا پدر دختر البته  زن، حق هرگونه تصرفی در مهریه خود دارد، اما برخی دفترخانه ها، اجازه  پدر را الزامی می دانند.

ایا بخشیدن مهریه نیاز به اجازه پدر دارد؟

رضایت پدر و اجازه او، شرط صحت بخشیدن مهریه نمی باشد و در هیچ قانونی، از لزوم رضایت پدر و اذن او، جهت صحت بذل مهریه، سخنی به میان نیامده است. اما، به لحاظ عملی، برخی از دفترخانه ها، اذن پدر، برای بخشیدن مهریه و رضایت وی برای بذل آن را شرط لازم و ضروری این امر می دانند که این مسئله، قانونی نمی باشد.

بهترین وکیل مهریه در تهران و کرج:

اگر برای دریافت مهریه یا پرداخت مهریه سوالات ذهنتان را درگیر کرده یا دچار چالشی در این زمینه شدید گروه وکلای فروکیل با استفاده از بهترین متخصصین در امور مهریه شما را در این امر یاری خواهند کرد. برای ارتباط با وکیل مهریه در فردیس شما می‌توانید با شماره ما ۰۹۴۲۶۰۰۱۲۰۲ – ۰۹۱۹۷۹۶۹۳۶۷ ارتباط تلفنی گرفته یا به صورت حضوری به آدرس ما در فردیس قریشی شمالی نبش خیابان بیست و نهم برج آوین سنتر طبقه ۵ واحد ۵۰۲ مراجعه حضوری نمایید.

خلاصه مطلب: مهریه حق زوج می‌باشد از تاریخ منعقد شدن عقد به او تعلق می‌گیرد و فقط در شرایطی که در مقاله گفته شد امکان تعلق نگرفتن آن به زوجه وجود دارد یا اینکه در شرایطی نصف  می‌شود. زن چون مالک مهریه است طبیعتاً می‌تواند در قالب عقود مختلفی چه به صورت کتبی چه شفاهی مهریه خود را ببخشد برای پاسخ سوالاتتان در مورد بخشیدن مهریه می‌توانید مقاله مذکور را مطالعه فرمایید.